با هيئت دائر
در باره حمايت از بيانيه حزب حکمتيست
على جوادى، سياوش دانشور، آذر ماجدى

يک دنياى بهتر: اخيرا دفتر سياسى حزب طى اطلاعيه اى از "بيانيه عليه جنگ و در دفاع از مدنيت جامعه ايران" حزب حکمتيست حمايت کرد. دليل اين اقدام را توضيح دهيد.

علی جوادی: این بیانیه ای به موقع و مسئولانه در مورد مخاطراتی است که جنگ احتمالی در پیشاروی ما قرار داده است. یکی از مخاطراتی که جامعه را تهدید میکند، سناریوی سیاه و از هم پاشیدگی شیرازه مدنی جامعه است. مستقل از تحلیلی که در مورد احتمال و میزان وقوع چنین سناریویی داشته باشیم، جنگ یک فاکتور تشدید کننده وقوع چنین سناریوی دهشتناکی است. جلب توجه به چنین مخاطراتی یک وظیفه مهم این بیانیه و کمونیسم کارگری علی العموم است.
بعلاوه این بیانیه تلاش میکند که چهارچوبی برای بسیج جامعه در مقابله با جنگ و مخاطرات ناشی از آن ارائه دهد. مبانی سیاسی ذکر شده در این بیانیه مرز بندی روشن و قاطعی در مقابله با دو قطب تروریستی جهان معاصر و جنبش های ناسیونالیستی و جنبش ملی - اسلامی در شرایط خطر جنگی ارائه میدهد و به مواضع رسمی حزب ما در این زمینه بسیار نزدیک است. این پلاتفرم سیاسی به جنبش کمونیسم کارگری امکان میدهد که نقش تاریخی خود را در راس جنبش ضد جنگ و ضد جمهوری اسلامی و ضد میليتاریسم آمریکا ایفا کند.
حزب ما هم تاکنون مباحٽ متعددی در زمینه چگونگی مقابله اجتماعی با جنگ و چگونگی به میدان کشیدن مردم در ایران و جهان داشته است. ما خود در صدد تدوین چنین بیانیه ای بودیم. از این رو زمانی که این بیانیه از جانب رفقای حکمتیست منتشر شد، دفاع از آن و پیوستن به آن، تصمیم ساده ای برای ما بود. اتخاذ این تصمیم شاید با توجه به "سکتاریسم" حاکم بر بخشهایی از کمونیسم کارگری اقدامی غیر مترقبه بنظر آید. برای ما اما اینطور نبود. ما آن گرایشی در جنبش کمونیسم کارگری هستیم که از منفعت عمومی کل جنبشمان حرکت میکنیم. فرقه گرایی جایی در سیاست و تحزب ما ندارد. من تمامی نیروهای کمونیسم کارگری را علیرغم دوری و نزدیکی با حزب حکمتیست به پیوستن به این فراخوان و بیانیه دعوت میکنم.

سياوش دانشور: مسئوليت اجتماعى يک رکن مهم سياست کمونيسم کارگرى است. چه از زاويه انساندوستى که مشخصه هويت کمونيستى ماست و چه از زاويه استراتژى سياسى کمونيستى اى که دنبال ميکنيم. جامعه اى که توسط يک حمله نظامى ويرانگر و جنگ، و همينطور آکتورهاى اين سناريو يعنى  جريانات دست ساز و ضد جامعه از هر طرف مورد تهاجم قرار گرفته و از سوخت و ساز طبيعى خود خارج شده است، محيط مناسب و مطلوب براى فعاليت سياسى کمونيسم و پيشروى مبارزه طبقه کارگر نيست. هرچند در چنين شرايطى نيز کمونيسم وظايف مشخصى براى مقابله با اوضاع جديد و دفاع از جامعه دارد. اما چنين شرايطى مجموعا به ضرر پيشبرد مبارزه طبقاتى بطور کلى و عقب راندن مبارزه سياسى بطور اخص در جامعه است. مفاد اين بيانيه بر يک سياست قديمى کمونيسم کارگرى تاکيد ميکند؛ يعنى متعهد شدن جريانات اپوزيسيون به رعايت يک قاعده بازى – ونه ائتلاف که نه ممکن است و نه مطلوب- در دفاع از نفس جامعه و امنيت آن. به اين دليل و با توجه به تشديد تحرک اين جريانات و فضاى موجود در زمينه خطر جنگ، که مجموعا به نفع نيروهاى سناريوى سياهى و تروريست و به ضرر مبارزه طبقه کارگر و کمونيسم و مدنيت جامعه عمل ميکند، طبيعى است که ما يا راسا پيشقدم چنين سياستى شويم و يا از طرح چنين سياستى از جانب هر جريان مسئول حمايت کنيم. طبيعى ترين انتظار از هر جريان سياسى مسئول در قبال جامعه اينست، که مستقل از تفاوت در استراتژى سياسى، از اين بيانيه حمايت کند و راسا مشغول مصون کردن جامعه در اين زمينه و ايجاد آمادگى در جامعه در صورت وقوع چنين رويداد ويرانگرى براى دفاع از خود باشد. حمايت ما از اين بيانيه به معنى درک اين خطر از جانب نيروهاى نظم نوينى و اعلام آمادگى کمونيسم براى سازماندهى مقابله با چنين اوضاعى است. مهمترين فاکتور براى ما اينست که مبارزه مردم براى سرنگونى جمهورى اسلامى، مبارزه اى متکى به اميد و خوشبينى و درک ضرورت تغيير است. در حالتى که جنگ و بمباران و تروريسم و ميليتاريسم از هر سو جامعه را مورد حمله قرار ميدهد، اين روند قيچى ميشود، عنصر استيصال بجاى عنصر اميد مستولى ميشود، اين شرايط حضور نيروهاى متناسب با اين اوضاع را جلو صحنه ميراند، ارتجاع و ارتجاع و ارتجاع به جان جامعه مى افتد. اين خطر را نبايد دستکم گرفت. تلاش براى ممانعت و منتفى کردن آن در خدمت تداوم تلاش مستقل مردم براى سرنگونى و حاشيه اى کردن جريانات ضد جامعه و آوانتوريست است. تعهد ما به اين بيانيه و تلاش براى بردن يک خودآگاهى در جامعه، ريشه در مسئوليت اجتماعى کمونيسم کارگرى دارد. 

آذر ماجدی: خطر جنگ جامعه را تهدید میکند. بعنوان یک حزب سیاسی جدی و مسئول باید برای این شرایط آماده شد. باید کوشید که موانع هر چه بیشتری در مقابل آن قرار داد و جامعه را به بهترین شکلی برای چنین شرایطی آماده کرد. این یک جنگ خانمان برانداز است. ابعاد و عوارض مخرب آن بسیار گسترده تر و پیچیده تر از جنگ ایران و عراق خواهد بود. خطر از هم پاشیده شدن سامان جامعه کاملا محتمل است. وقوع یک سناریوی سیاه، آنچه در عراق شاهدیم یکی از احتمالات است. باید کلیه این احتمالات را در نظر گرفت و برای آن نقشه داشت. باید تلاش کرد تا مانع از هم پاشیده شدن سامان جامعه و فروپاشی جامعه مدنی شد. مقابله با این شرایط از وظائف خطیر و فوری ماست.
بیانیه حزب حکمتیست تلاشی در این جهت است. به این علت ما از این بیانیه حمایت کردیم و امیدواریم که احزاب و جریانات دیگر نیز چنین کنند. اگر بتوان بخش اعظم اپوزیسیون را به این مفاد متعهد کرد میتوان امید داشت که سدی در مقابل یک سناریوی سیاه احتمالی در صورت وقوع جنگ ایجاد کرده ایم و جامعه را با خطرات احتمالی آشنا و آماده کرده ایم. تعهد به این بیانیه نشان درجه بالاتری از احساس مسئولیت و بلوغ اپوزیسیون خواهد بود. فاکتوری که در عراق غایب بود. بعلاوه ما زمانی که در رهبری حزب کمونیست کارگری بودیم بیانیه ای مشابه این بیانیه تصویب کردیم. تائید و حمایت از بیانیه ای که خود زمانی در تهیه آن سهیم بوده و به آن رای داده ایم کاری کاملا قابل انتظار و اصولی است. اگر این کار را نمیکردیم جای تعجب داشت. اگر نسبت به بیانیه ای که با هدفی مشابه 5 سال پیش تصویب کرده بودیم، بی اعتنا میماندیم، یک عمل صرفا سکتاریستی انجام داده بودیم.

يک دنياى بهتر: حزب اتحاد کمونيسم کارگرى در قبال اين سياست چه اقدامى را در دستور دارد؟

علی جوادی: دفتر سیاسی و کمیته مرکزی ما به اتفاق آراء حاضرین به این بیانیه رای داده است. مسلما تلاش برای گسترش صفوف نیروهایی که خود را به چنین مبانی ای متعهد کنند، یک اقدام معین ما است. ما میکوشیم نیرویی برای گسترش این بیانیه و پلاتفرم در جامعه باشیم. اما اقدامات ویژه و گسترده تر را رهبری حزب کماکان باید تعریف و ترسیم کند.
پیشبرد این بیانیه از دو جنبه حائز اهمیت است. نیروهای سیاسی در حال تغییر و تحول هستند. نیروهای ناسیونالیسم عظمت طلب و ملی – اسلامی در صدد ایجاد صفبندی جدیدی در شرایط جدید هستند. جبهه ای که عملا رژیم اسلامی را از زیر ضرب جنبش سرنگونی طلبی خارج میکند و میکوشد که پارانویای تمامیت ارضی را به صدر مشغله جامعه بکشاند. این جریانات جنگ و شرایط خطرناک کنونی را شرایطی برای جمع و جور کردن صف در هم شکسته نیروهای متعدد ناسیونالیسم ملی – اسلامی و ناسیونالیسم عظمت طلب ایرانی میدانند. از این رو حیاتی است که اردوی کمونیسم کارگری با پرچم سیاسی و روشنی در تقابل با شرایط سیاسی حاضر در جدالهای اصلی جامعه حضور داشته باشد. کمونیسم کارگری باید بمٽابه رهبر جنبش اعتراضی علیه جنگ و در راس مبارزات مردم برای سرنگونی جمهوری اسلامی حضور خود را باز تعریف کند. ما باید مبارزه علیه جنگ را با مبارزه علیه جمهوری اسلامی گره بزنیم. ما باید پایان خطر جنگ را با پایان فاجعه موجودیت رژیم اسلامی و شکست سیاستهای ارتجاع امپریالیستی به سرانجام برسانیم. این بیانیه گام معینی در این جهت است.
از طرف دیگر تشدید احتمال سناریوی سیاه در صورت وقوع جنگ یک واقعیت غیر قابل انکار است. یک رکن تلاش کمونیستی منصور حکمت، جلوگیری از سناریوی سیاه و تامین پای بندی نیروهای اپوزیسیون به قواعد مدنی و متمدنانه ای در مبارزه علیه رژیم اسلامی است. مفاد اعلام شده در بیانیه حزب حکمتیست شرایط چنین توافقی را به خوبی بیان کرده است. این مفاد همان محورهایی است که منصور حکمت بر آن تاکید داشت.

سياوش دانشور: ما داريم با اعلام تعهد به اين بيانيه در قبال اين خطر واکنش نشان ميدهيم. ما تلاش ميکنيم که جامعه را در اين نگرانى خود شريک کنيم و بويژه هوشيارى جنبش مان را در قبال چنين اوضاعي بالا ببريم. ما داريم ايجاد آمادگى براى شرايط "غير کلاسيک" ميکنيم که در دنياى نظم نوينى همواره يک خطر است. بعنوان بيانيه حزب راسا پيرامون آن کار ميکنيم. در جلب نيروهاى اپوزيسيون و تبديل آن به يک فرهنگ مبارزه سياسى در ايندوره تلاش ميکنيم. جامعه را نسبت به جريانات باند سياهى حساس و مبارزه مان را با آنها تشديد ميکنيم. در عين حال که تلاشمان را براى پيشبرد استراتژى انسانى  و انقلاب کارگرى و تشديد مبارزه براى سرنگونى جمهورى اسلامى قرار ميدهيم، همزمان نيروى کمونيسم و اردوى آزاديخواهى را براى چنين شرايطى آماده ميکنيم.

آذر ماجدی: ما با جدیت کامل تلاش خواهیم کرد که این بیانیه را تبلیغ کنیم، در جامعه آن را معرفی کنیم و اشاعه دهیم. میکوشیم که جریانات و احزاب اپوزیسیون را به حمات از آن جلب کنیم. مردم را ترغیب خواهیم کرد که اپوزیسیون را برای اعلام تعهد به مفاد این بیانیه تحت فشار بگذارند. همین پروسه خود نقش تعیین کننده ای در آمادگی جامعه برای مقابله با سناریوی سیاه احتمالی خواهد داشت. این بیانیه و حمایت از آن معیار خوبی برای آزمون درجه احساس مسئولیت نیروهای اپوزیسیون است.
مساله اینجاست که برخی از جریانات ماجراجو، قومپرست و تروریستی درشرایط جنگی فعال خواهند شد و خواهند کوشید در شرایط نابسامانی حاصله از جنگ با اتکاء به قلدری و ارعاب قدرت بگیرند. باید برای این شرایط نیز آماده شد. در شرایط جنگی ما هم علیه رژیم اسلامی و هم علیه جنگ مبارزه میکنیم و مردم را نیز باید در این جهت سازمان داد. لذا مهم است که در مقابل هرج و مرج و پاشیده شدن شیرازه جامعه اقدامات لازم انجام گیرد. باید مردم و تشکلات مردمی در این شرایط قدرت بگیرند. باید اپوزیسیون را ملزم و متعهد کرد که به اراده مردم احترام بگذارند. از این رو تبدیل این بیانیه به وجدان آگاه جامعه، جامعه را یک قدم بجلو میبرد.
حزب ما چندی پیش یک کمپین موفق علیه اعدام سازمان داد. ما توانستیم این کمپین را گسترده کنیم. توانستیم بخش مهمی را در حمایت از این کمپین به میدان آوریم. حتی موفق شدیم که این گفته منصور حکمت که اعدام را بعنوان قتل عمد دولتی توصیف میکند در طومارهای اعتراضی جا بیندازیم. این تجربه موفق به ما امکان میدهد که با شناخت بهتری برای جلب حمایت از این بیانیه تلاش کنیم. امیدوارم که موفق شویم.

يک دنياى بهتر: حزب ما اختلافات سياسى و تاکتيکى مختلفى با احزاب موجود کمونيسم کارگرى دارد. امضا اين بيانيه آيا کمرنگ شدن اين اختلافات و يا يک نوع نزديکى معنى ميدهد؟

علی جوادی: هم آری هم نه! بنظرم اعلام حمایت ما از بیانیه حزب حکمتیست در درجه اول به این معنی است که ما اختلاف عمده ای با این حزب در زمینه چگونگی مقابله با خطرات ناشی از جنگ و اقدامات پیشاروی خود در جهت جلوگیری از سناریوی سیاه نداریم. به این اعتبار اختلاف جدیدی به لیست اختلافات ما و یا سایر نیروهای کمونیسم کارگری اضافه نشده است. همین! و این بنظر من با توجه به ضرباتی که کمونیسم کارگری در دوران اخیر خورده است، بسیار مٽبت است. من فکر میکنم که مبانی تحلیلی این رفقا در زمینه جنگ و چگونگی مقابله با رژیم اسلامی و جنگ تفاوتهایی معینی با برخی برخوردهای سابق این رفقا کرده است. به این معنا شاید بشود گفت که یک جنبه اختلاف ما با این رفقا کمرنگ تر شده باشد.
اما از طرف دیگر اختلافات سیاسی ما با حزب حکمتیست در زمینه استراتژی سازمانی کمونیسم کارگری در قبال تحولات جاری کماکان در سر جای خود قرار دارد. ما در سمینارهای متعدد "مرکز مطالعات کمونیسم کارگری" به این مباحٽ مفصلا پرداخته ایم. لزومی به تکرار آن نیست. فهرست وار بگویم: ما با منشور سرنگونی این رفقا اختلاف داریم. ما با برخی از ارزیابی های سیاسی این رفقا از شرایط سیاسی و مشخصا موقعیت جنبش سرنگونی اختلاف داریم. ما با ارزیابی این رفقا از نیروهای شکل دهنده جنبش کمونیسم کارگری اختلاف داریم. در عین حال ما با این رفقا نزدیکی های سیاسی معینی هم داریم. همین رابطه هم بیانگر سیاست ما در قبال حزب کمونیست کارگری است. ما با خط مشی حاکم بر حککا اختلافات و توافقات معینی داریم. ما علیرغم تمام اختلافات سیاسی ذکر شده با سایر بخشهای تحزب یافته کمونیسم کارگری، این مجموعه را متعلق به یک جنبش واحد اجتماعی میدانیم و برای بالابردن عیار انسجام سیاسی و همبستگی بیشتر جنبشمان تلاش میکنیم.

سياوش دانشور: خير. تعهد به اين بيانيه و اين سياست بدوا اعلام يک مسئوليت اجتماعى و پايبندى به آن است. رعايت قاعده بازى نيروهاى مختلف با استراتژيهاى متفاوت سياسى است. ما اميدواريم طيفهاى مختلفى از اپوزيسيون ايران که در چنين وضعيتى بنا به اصول و سياست و استراتژى شان ذينفع نيستند از اين بيانيه حمايت کنند و ما براى اين تلاش ميکنيم. در مورد احزاب کمونيست کارگرى و اختلافات موجود سياسى و تاکتيکى، اين مسائل بايد در صفحه ديگرى رقم بخورد. تعهد به يک اصول يا يک منشور يا يک بيانيه معين ضرورتا نزديکى سياسى و تاکتيکى امضاکنندگانش را اعلام نميکند. بيانيه حقوق بشر تنها يک نمونه است که طيف گسترده و متضادى پايبندى خود را به آن اعلام کردند. اين بيانيه را هم ميتوان در همين سطح ديد. وانگهى هيچوقت اختلاف سياسى و تاکتيکى در ميان نيروهاى سياسى فاکتور مهمى براى همکارى يا عدم همکارى آنها نبوده است. ايجاد چنين تعهدى قائم بذات خواست ماست. اختلافات ما در قلمروهاى مختلفى مکتوب است. در عين حال اشتراکات زيادى هم موجودند. مقابله با اوضاعى که در خدمت تقويت ارتجاع هار و ضد جامعه است، مسئله بسيار حياتى تر از اختلافات تاکتيکى ماست. تمام نيروهاى آنتى فاشيسم ضرورتا يک هدف اجتماعى و راه حل سياسى نداشتند. اما در شکست فاشيسم و عقب راندن آن ذينفع بودند. هنوز هم همينطور است. در فقدان قدرت چپ و کارگر، وقتى راست افراطى جائى ميخواهد قدرت را قبضه کند، نيروهاى متضاد و متخاصم اولويت شان را عقب راندن اين خطر قرار ميدهند. درک اين موضوع ساده بايد باشد.  

آذر ماجدی: پاسخ به این سوال یک آری یا خیر ساده نیست. این حرکت نشان میدهد که ما همانگونه که از ابتدا اعلام کردیم با سکتاریسم مبارزه خواهیم کرد. منافع جنبش کمونیسم کارگری برای ما بر هر منفعت دیگر ارجحیت دارد. بنابراین زمانی که یکی از جریانات جنبش کمونیسم کارگری حرکت درستی انجام میدهد، سند مهم و اصولی ای که ما با آن اختلافی نداریم منتشر میکند، ما از آن حمایت میکنیم. همانگونه که نقدمان را نیز صریح و روشن و به شیوه ای سیاسی بیان میکنیم. این بیانیه در زمره مشترکات جنبش ماست. تصویب آن توسط هر دو حزب تاکیدی بر وجود این اشتراکات است. ما بارها اعلام کرده ایم که باید بر مشترکاتمان تاکید کنیم و با فضای سکتاریستی و نفرتی که متاسفانه در جنبش کمونیسم کارگری ایجاد شده است مبارزه کنیم. این حرکت ما تاکیدی عملی و اثباتی  بر این اصل اعلام شده است. اگر این حرکت باعث نزدیکی بیشتر و اصولی تر ما شود، چه بهتر.
اما آیا این حمایت بمعنای کمرنگ شدن اختلافات سیاسی و استراتژیک دیگر ماست که بارها آنها را نقد کرده ایم؟ خیر. نقد ما بر جای خود باقی است. اما امیدواریم در یک فضای بری از سکتاریسم و نفرت بتوان اصولی تر و سیاسی تر درباره نقد و اختلافاتمان بحث کنیم. اختلافات ما روشن است و در همین نشریه به وجوهی از آن اشاره شده است. این اختلافات نه بر سر برنامه و اصول پایه ای، بلکه بر سر استراتژی و تاکتیک های معینی است. لازم به اشاره است که ما چندی پیش از کمپین 7 سپتامبر ح ک ک نیز حمایت کردیم. بنظر ما فضای تاکنونی بسیار مسموم و مضر بحال جنبش کمونیسم کارگری است. باید این فضا را شکست. باید سالم سازی کرد و در یک فضای سالم سیاسی نقدمان را به سیاست های یکدیگر صریح و روشن بیان کنیم.

يک دنياى بهتر: ارزيابى شما از درجه موفقيت اين اقدام در ميان اپوزيسيون ايران با توجه به صفبنديهاى تاکنونى در قبال خطر جنگ چيست؟ نفس صدور اين بيانيه چه تاثيرى در اين سياستها دارد؟

علی جوادی: اگر گذشته و پیشینه چنین تلاشهایی را مبنای قضاوت سرنوشت و آینده چنین پلاتفرمی قرار دهیم شاید نباید چندان خوشبین بود. اما آینده و سرنوشت این طرح میتواند متفاوت باشد. برای آینده مردم در ایران و جامعه بشری باید متفاوت باشد. برای تمدن و مدنیت در پروسه سرنگونی رژیم اسلامی باید متفاوت باشد. پیشبرد چنین تلاشی یک شرط لازم جلوگیری از سناریوهای سیاهی است که در برابر جامعه قرار داده شده است. ارائه چنین پلاتفرمی اقدامی مسئولانه در قبال جامعه است. چتری است که در زیر پای جامعه قرار داده میشود.
این بیانیه مسلما صفبندی نیروها را دگرگون نمیکند. موقعیت جنبشهای اجتماعی در پس چنین تحولاتی به طور اساسی دگرگون نخواهد شد. واقعیت این است که جنبشهای سیاسی سیالیت زیادی ندارند. یک شبه دگرگون نمیشوند. کمتر دگرگون میشوند. سیر حرکت و تحولات آنها پایه ای تر، اجتماعی تر، طبقاتی تر و بطئی تر است. محدوده تغییر و تحولاتشان روشن است. منافع و مصالح طبقاتی معینی حدود و ٽغور تحولات سیاسی شان را تعیین میکند. سازمانهای سیاسی اما مساله دیگری هستند. سازمانها و جریانات سیاسی میتوانند متحول شوند. میتوانند مکان اجتماعی خود را تغییر دهند. و چیز دیگری شوند. با این تعاریف من معتقدم که صفبندی های اجتماعی و سیاسی اساسی جامعه تغییر نخواهد کرد. اما ما تلاش خواهیم کرد که بیشترین نیروهایی جامعه را به چنین تعهداتی پایبند کنیم. این امر قابل حصول است. بسیاری از نیروهای سیاسی علیرغم اهداف متفاوتشان میتوانند به یک سری وظایف در پیشبرد اهدافشان متعهد شوند. مساله جلوگیری از هم پاشیده شدن شیرازه مدنیت جامعه یک چنین زمینه ای است. جنگ پدیده هر روزه ای نیست.

سياوش دانشور: مسئله جنگ و تشديد اين خطر و تنش، مستقل از اينکه تحليل هر کس راجع به آن چه باشد، تجديد آرايش نيروهاى اپوزيسيون را سرعت ميدهد. اين موضوع فى الحال شروع شده است. اما همين تابعى از واکنش جامعه در قبال رويدادها است. در گام اول شايد استقبال از مسئله گسترده نباشد، اما به همان ميزان نيروهائى که عدم پايبندى خود را به اين قواعد اعلام ميکنند، دارند به مردم ميگويند که به هيچ اصول اوليه و مينيممى پايبند نيستند.نفس صدور اين بيانيه اين صفبندى را در صفحه ديگرى، يعنى در رابطه نيروهاى اپوزيسيون با جامعه، مورد سوال قرار ميدهد. زير فشار قرار خواهند گرفت و يک هدف صدور اين بيانيه هم همين است. نهايتا درجه پيشرفت مسئله به تلاش کسانى گره ميخورد که چنين تعهدى را اعلام ميکنند و پيشرو اين اقدام اصولى هستند. حزب اتحاد کمونيسم کارگرى در اين زمينه تلاش خواهد کرد. ما اختلاف سياسى، استراتژيک، و طبقاتى عميقى با بسيارى از جريانات اپوزيسيون داريم. در عين حال بنفع ما نيست که اين نيروها پشت سر آمريکا يا جمهورى اسلامى با هر توجيهى قرار بگيرند. سياست ما دور کردن اپوزيسيون از قطبهاى تروريسم بين المللى و ارتجاع داخلى و جهانى و پيش بردن مبارزه سياسى در يک چهارچوب اجتماعى و مسئول و متمدنانه است.   

آذر ماجدی: با توجه به سابقه ای که در میان اپوزیسیون وجود دارد، باید گفت که اگر اوضاع بهمان منوال باشد، امید چندانی نمیتوان داشت. کما اینکه حدود ده سال پیش منصور حکمت درباره خطر وقوع یک سناریوی سیاه در ایران هشدار داد و فراخوانی از طرف حزب کمونیست کارگری به اپوزیسیون داده شد. در آن زمان این حرکت موفقیت آمیز نبود. اما این تحلیل و نوشته باعث شد که یک آشنایی و آمادگی در اذهان ایجاد شود. خطر را فکر میکنم عموم دریافتند، اما تعهد به یک سری اصول به جایی نرسید. امیدوارم که اکنون شرایط متفاوت باشد. خود خطر جنگ وقوع چنین وضعیتی را محتمل تر میکند و این ممکن است بر شرایط تاثیر بگذارد. اما البته به تحلیل هر جریانی از جنگ و عواقب آن نیز بستگی دارد. جریانی که جنگ را مائده آسمانی میداند و امیدوار است که چه با اتکاء به آمریکا در ایران قدرت بگیرد ، چه بر این تصور خام و بیمارگونه است که درصورت پرتاب اولین بمب مردم انقلاب خواهند کرد، روشن است که چنین جریاناتی به این بیانیه بی اعتنا باشند. زیرا نقشه عملشان و تحلیل شان با آن خوانایی ندارد.
اما مساله اینجاست که نفس صدور این بیانیه و تبلیغ و اشاعه آن در جامعه باعث رشد وجدان آگاه جامعه میشود. به مردم امکان ارزیابی جریانات سیاسی را میدهد. اینکه دریابند چه جریانی مسئول تر و زمینی تر و واقع بین تر است. همین واقعیت میتواند به این شرایط ختم شود که مردم احزاب اپوزیسیون را زیر فشار بگذارند. حتی اگر نتوان بخش مهمی از اپوزیسیون را به این بیانیه متعهد کرد، بنظر من نفس صدور این بیانیه مهم و اصولی و لازم است. باید با تمام توان برای جا انداختن مفاد آن در جامعه بکوشیم.*